Głagolica

Głagolica to najstarsze pismo słowiańskie. W IX w. misjonarz Cyryl zapisał nim język słowiański. Była pierwotnym alfabetem języka staro-cerkiewno-słowiańskiego - liturgicznego języka Słowian. Istnieją różne poglądy dotyczące powstania pisma - od legendy, że podyktował je Cyrylowi sam Bóg, przez opinię trochę negowaną obecnie, że podstawą była grecka minuskuła oraz pismo hebrajskie, do tej, że za podstawę mogło służyć jakieś pismo słowiańskie (hipotetyczne). Faktem jest, że trzeba było stworzyć znaki oddające dźwięki języka słowiańskiego niespotykane w grece i łacinie. Głagolica była pismem fonetycznym i składała się z 38 liter. Na początku zapisano nią Ewangelie, potem teksty liturgiczne.

Wyróżnia się głagolicę kanciastą - chorwacką, głagolicę okrągłą - bułgarską oraz głagolicę kursywną. Istnieją także: głagolica drukowana oraz współczesna komputerowa wg normy ISO 6861.

Od końca X w. głagolica stopniowo była wypierana przez cyrylicę.

Największe zabytki głagolickie (zachowane jednak tylko w odpisach) to: Kodeks mariański, Kodeks zografski, Mszał kijowski, Fragmenty Cloza, Kodeks Assemaniego, Modlitewnik synajski, Psałterz synajski.

Oryginalne zabytki głagolickie to m.in.: inskrypcja presławska - 893 r.;Fragmenty kijowskie- X wiek; Płyta z Baški, płyta z Senja, obie około 1100 r.

Pierwsza książka drukowana głagolicą ukazała się 28 lat po Biblii Gutenberga w roku 1483.

Obecnie w Chorwacji w czasie największych świąt używa się jeszcze ksiąg liturgicznych pisanych głagolicą, a w internecie można znaleźć stronę która współczesny tekst chorwacki transkoduje na głagolicę oraz wiele stron dzięki którym można nauczyć się pisania głagolicą.

Żrodła

Wikipedia; Grzegorz Jagodziński - Pisma słowiańskie - głagolica; Święty Cyryl i Metody z Salonik. Nauczyciele Słowian- na podst. Panagiotisa K. Christou; Glagoljica - translator